Nivîsîna hin bêjeyên bîyanî û îranî
Bêjeyên bîyanî yên ku ji zimanên ewropayî hatine wergirtin û di xalên jêrîn da nimûneyên wan dihên pêşkêşkirin, bi giştî bi awayê fransizîyê lê li ser bingehê bilêvkirinê dihên nivîsîn. Divê weha nehê famkirin ku hemû bêjeyên pêşkêşkirî ji fransizîyê ne. Lewra hin bêje hene ku ji yûnanîyê ne, hin bêje hene ku yekser ji latînîyê ne yan jî ji zimanên ewropayî yên din in. Ji bo nimûneyê, di kurmancîyê da “millennium” dihê bikarînan ku fransizîya wê “millénaire” e. Herçendî ev bêje bêjeyeka zimanê latînî ye jî kurmancîaxêvên ku ew di rêya îngilîzîyê ra yan jî di rêya tirkîyê ra wergirtîye, dîsan wê wekî îngilîzan bi lêv nakin û nabêjin [mıˈlɛnıəm] lê li gor qayîdeya bilêvkirina bêjeyên din yên kurmancîkirî, wê bi awayê “mîlenyûm”ê bi lêv dikin û dinivîsin. Ango di kurmancîkirina bêjeyên bîyanî da, pir normal e ku gelek caran bilêvkirinek peyda bibe ku ji ya zimanê xwe yê resen piçekî cudatir be.
Di nivîsîna li ser bingehê bilêvkirinê da, divê ku mirov li gel hin awayên bilêvkirinan ku di kurmancîyê da ji kevin da bûne adet, van xalan jî ji bîr neke:
a) Di nivîsê da tîp ducare nabe.
a**ss**imilation→a**s**îmîlasyon
barrage→ba**r**aj
ba**gg**age→ba**g**aj
pa**ss**age→pa*s*aj
ma**ss**age→ma**s**aj
me**ss**age→me**s**aj
cla**ss**icisme→kla**s**îsîzm
co**mm**unication→ko**m**unîkasyon
b) Tîpa <-e>ya dawîya bêjeyên fransizî nahê bilêvkirin û nahê nivîsîn.
baggage→bagaj
libéralism**e**→lîberalîzm
massage→masaj
messag**e**→mesaj
optimism**e**→optîmîzm
passage→pasaj
socialism**e**→sosyalîzm
c)
diaphragme→dîyafragm
alphabet→alfabe
apostrophe→apostrof
paragraphe→paragraf
Aphrodite→Afrodît
ç) Kîteya <-que>ya dawîya bêjeyan bi awayê
acrobatique→akrobatîk
antique→antîk
bionique→bîyonîk
botanique→botanîk
dialektique→dîyalektîk
mécanique→mekanîk
musique→muzîk